Ο ιός HPV, ο Καρκίνος του Στοματοφάρυγγος και η ΩΡΛ Ρομποτική Χειρουργική

Στο παρελθόν, ο καρκίνος του Στοματοφάρυγγος είχε απόλυτη συσχέτιση με την χρόνια χρήση αλκοόλ και καπνού, εκδηλωνόταν δε συνήθως στις μεγαλύτερες ηλικίες και συχνότερα το βλέπαμε στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις. Μια καθοριστική εξέλιξη που υπήρξε τα τελευταία χρόνια (τις τελευταίες 3 δεκαετίες) στον Στοματοφαρυγγικό καρκίνο, ήταν η επιδημιολογική μεταβολή του καρκίνου αυτού. Στις δυτικές χώρες με την έντονη αντικαπνιστική εκστρατεία, o αριθμός των ασθενών με Στοματοφαρυγγικό καρκίνο που οφείλεται στον καπνό και στο αλκοόλ έχει μειωθεί πάρα πολύ. 

Έχει όμως αυξηθεί εντόνως ο αριθμός των ασθενών που ο Στοματοφαρυγγικός καρκίνος έχει σχέση με τον HPV.  Σήμερα, στις ΗΠΑ, το Στοματοφαρυγγικό καρκίνωμα στο 80% των ασθενών έχει σχέση με τον ιό HPV. Ο Στοματοφαρυγγικός καρκίνος που οφείλεται στον ιό HPV, παρατηρείται σε άτομα των μεσαίων και ανώτερων κοινωνικών τάξεων, παρατηρείται σε άτομα που δεν καπνίζουν, ή καπνίζουν λίγο και παρατηρείται σε άτομα που έχουν πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους. Επίσης εμφανίζεται σε νεότερες ηλικίες σε σχέση με τον Καρκίνο του Στοματοφάρυγγος που οφείλεται στον καπνό και στο αλκοόλ. 

Συνήθως, η χειρουργική αφαίρεση του καρκίνου του Στοματοφάρυγγος, στο παρελθόν, απαιτούσε μία δερματική τομή η οποία έτεμνε το κάτω χείλος στην μέση γραμμή και δημιουργούσε σοβαρό αισθητικό πρόβλημα, όπως φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί. 

Επί πλέον, ήταν απαραίτητη η μέση γναθοτομή, δηλαδή η οστεοτομία της κάτω γνάθου, στην μέση γραμμή, όπως φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί. Η μέση οστεοτομία συνοδευόταν και από αυξημένη νοσηρότητα, όπως είναι αυτονόητο.

Στις φωτογραφίες που ακολουθούν γίνεται μια συνοπτική φωτογραφική περιγραφή, της χειρουργικής επεμβάσεως που έκανα σε μια ασθενή μου η οποία είχε ένα καρκίνο του Στοματοφάρυγγος.

Στην ασθενή αυτή έκανα λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου αριστερά, δερματική τομή στην μέση γραμμή, στο κάτω χείλος και μέση οστεοτομία στην κάτω γνάθο. 

Στην πιο πάνω φωτογραφία, είμαστε στο τέλος της επεμβάσεως και επανασυνδέεται η κάτω γνάθος με μια miniplate τιτανίου.

Σήμερα, με την τεχνολογική εξέλιξη και την ραγδαία ανάπτυξη της ρομποτικής χειρουργικής, έχουν αλλάξει κατα πολύ τα δεδομένα της χειρουργικής αντιμετωπίσεως του Καρκίνου του Στοματοφάρυγγος. Πλέον ο καρκίνος του Στοματοφάρυγγος αφαιρείται διαστοματικώς, με το Ρομπότ, χωρίς να απαιτείται η εξωτερική δερματική τομή στο κάτω χείλος και χωρίς επίσης να απαιτείται η μέση οστεοτομία στην κάτω γνάθο, όπως είδαμε στις προηγούμενες εικόνες. 

Στην πιο πάνω εικόνα φαίνεται πως τοποθετούνται οι βραχίονες του Ρομπότ και η κάμερα του Ρομπότ σε ένα ασθενή ο οποίος θα υποβληθεί σε επέμβαση στο Στοματοφάρυγγα. Δεν απαιτείται τομή στο δέρμα και επίσης δεν απαιτείται καμία οστεοτομία.

Επί πλέον, η εικόνα που έχει ο Χειρουργός είναι τρισδιάστατη, σε μεγέθυνση και υψηλής ευκρίνειας. Επίσης, καθώς μετακινείται η κάμερα και οι βραχίονες του ρομπότ, δεν υπάρχουν κρυφά σημεία στην περιοχή που χειρουργούμε. Αυτό είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα της Ρομποτικής Χειρουργικής σε σχέση με την χρήση του λέιζερ. Όταν χρησιμοποιούμε το λέιζερ στην Χειρουργική του Στοματοφάρυγγος, υπάρχει το μειονέκτημα ότι δεν μπορούμε να δούμε πίσω από μία κυρτή επιφάνεια (line-of-sight limitations), οπότε δεν μπορούμε να δούμε τα οπίσθια όρια ενός όγκου. 

Το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών είναι το Κέντρο της Ρομποτικής Χειρουργικής στην Ελλάδα. Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, ο αριθμός των Ρομποτικών επεμβάσεων που έχουν γίνει στην ειδικότητα της Γενικής Χειρουργικής και της Ουρολογίας είναι ιλιγγιώδης. Τώρα πλέον το Ρομπότ χρησιμοποιείται και στην ειδικότητά μου, την Ωτορινολαρυγγολογία, στην αντιμετώπιση του Καρκίνου του Στοματοφαρυγγος, με ευεργετικά αποτελέσματα για τον ασθενή. 

Η εναλλακτική θεραπευτική λύση που έχει ο Ωτορινολαρυγγολόγος στην αντιμετώπιση του Καρκίνου του Στοματοφάρυγγος είναι η Χημειοθεραπεία και η Ακτινοθεραπεία. Η Χημειοθεραπεία, η Ακτινοθεραπεία, ή συνδυασμός των 2 αυτών θεραπειών είναι αποτελεσματικές θεραπείες στην αντιμετώπιση του Στοματοφαρυγγικού Καρκίνου. Το πρόβλημα είναι ότι οι 2 αυτές θεραπείες έχουν μεγάλη νοσηρότητα. Η Ακτινοθεραπεία, η οποία είναι η βάση της μη χειρουργικής αντιμετωπίσεως του Καρκίνου του Στοματοφάρυγγος, έχει μεγάλη νοσηρότητα και επί πλέον η ίδια η ακτινοθεραπεία είναι ένας προδιαθεσικός παράγων για την εμφάνιση μελλοντικώς ενός νέου καρκίνου, γεγονός που από τον Χειρουργό πρέπει να ληφθεί υπ' όψιν όταν πρόκειται να θεραπεύσουμε ένα ασθενή με Καρκίνο του Στοματοφάρυγγος λόγω HPV, που όπως είπαμε και στην αρχή, συνήθως δεν είναι μεγάλης ηλικίας. Σήμερα, διεθνώς η γενικευμένη αντίληψη που υπάρχει για την αντιμετώπιση του Καρκίνου του Στοματοφάρυγγος, είναι ότι πρέπει να αφαιρείται Ρομποτικώς, ώστε να αποφεύγεται η νοσηρότητα της οστεοτομίας της κάτω γνάθου, το δυσμενές αισθητικό αποτέλεσμα της τομής του δέρματος του κάτω χείλους και τα προβλήματα που προκύπτουν από την χρήση της Ακτινοθεραπείας-Χημειοθεραπείας.