Φωνοχειρουργική

Η βασική συχνότητα της ομιλίας (fundamental frequency-f0) είναι μια βασική παράμετρος για τον χαρακτηρισμό μιας φωνής ως γυναικεία ή ως ανδρική. Η βασική συχνότητα της γυναικείας ομιλίας μετά την ενηλικίωση κυμαίνεται μεταξύ των 145-275 Hz. Η βασική συχνότητα της ανδρικής ομιλίας μετά την ενηλικίωση κυμαίνεται μεταξύ των 80-165 Hz. 

Η θέση του ανδρικού λάρυγγος σε κατάσταση ηρεμίας, βρίσκεται πιο χαμηλά στον τράχηλο από την θέση του γυναικείου λάρυγγος σε κατάσταση ηρεμίας. Η χαμηλότερη θέση του ανδρικού λάρυγγος σε κατάσταση ηρεμίας, οδηγεί σε αυξημένες διαστάσεις του υποφάρυγγος, ο οποίος λειτουργεί ως αντηχείο, ενισχύοντας τις χαμηλές συχνότητες.

Βέβαια δεν πρέπει να αποδοθούν όλες οι διάφορες της ανδρικής από την γυναικεία φωνή, στις ανατομικές διαφορές. Ήδη από την ηλικία των 4 ετών παρατηρείται διαφορά στην εκφορά των φωνηέντων μεταξύ των αγοριών και των κοριτσιών. Από την ηλικία των 6 ετών παρατηρείται διαφορά στην βασική συχνότητα της ομιλίας (fundamental frequency-f0) των αγοριών και των κοριτσιων, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ανατομική διαφορά ανάμεσα στον παιδικό λάρυγγα του αγοριού και στον παιδικό λάρυγγα του κοριτσιού. Αυτή η διαφορά οφείλεται σε κοινωνικούς και πολιτισμικούς λόγους οι οποίοι επιβάλλουν την διαφορετική εκφορά του λόγου μεταξύ των 2 φύλων, ακόμα και σε αυτές τις ηλικίες.

Σε γενικές γραμμές, οι Φωνοχειρουργικές επεμβάσεις ταξινομούνται σε 4 κατηγορίες. 

Στην πρώτη κατηγορία των Φωνοχειρουργικών επεμβάσεων εντάσσονται οι επεμβάσεις που στοχεύουν στην συμπλησίαση των φωνητικών χορδών - Approximation Laryngeal Framework Surgery (LFS). Για διαφόρους παθολογικούς λόγους, η μία από τις 2 φωνητικές χορδές μπορεί να παραλύσει (π.χ. μετά απο μία χειρουργική επέμβαση), οπότε κατά την φώνηση οι 2 φωνητικές χορδές δεν συμπλησιάζουν μεταξύ τους και έτσι η φωνή που παράγεται είναι ασθενής.  Άλλη αιτία αδυναμίας πλήρους συμπλησιάσεως των 2 φωνητικών χορδών είναι η Πρεσβυφώνηση, δηλαδή η κατά κάποιο τρόπο φυσιολογική έκπτωση της λειτουργίας των φωνητικών χορδών, με την πάροδο του χρόνου ζωής του ανθρώπου. Μπορεί για ποικίλους λόγους να ατροφήσει η μία ή και οι 2 φωνητικές χορδές. Ενδέχεται ένας ασθενής να έχει υποβληθεί σε αφαίρεση ενός όγκου από την φωνητική χορδή και η φωνή να είναι ασθενής. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι φωνητικές χορδές βρίσκονται σε σπασμό και λόγω του σπασμού απομακρύνονται η μία από την άλλη, χωρίς να είναι παράλυτες (Απαγωγική Σπασμωδική Δυσφωνία). Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, εάν η λογοθεραπεία δεν αποδώσει, μια Approximation LFS θα λύσει το πρόβλημα του ασθενούς. Οι επεμβάσεις που στοχεύουν στην συμπλησίαση των φωνητικών χορδών και στην παραγωγή ικανοποιητικής φωνής, είναι οι συχνότερες Φωνοχειρουργικές επεμβάσεις που διενεργούνται από τον Ωτορινολαρυγγολόγο & Χειρουργό Κεφαλής και Τραχήλου   

.

Στην δεύτερη κατηγορία των Φωνοχειρουργικών επεμβάσεων εντάσσονται οι επεμβάσεις που έχουν ως στόχο την απομάκρυνση της μίας φωνητικής χορδής από την άλλη, όταν οι 2 φωνητικές χορδές είναι μονίμως σε θέση προσαγωγής στην μέση γραμμή - Expansion Laryngeal Framework Surgery (LFS). Με τις επεμβάσεις αυτές απομακρύνονται η μια φωνητική χορδή από την άλλη. Η συχνότερη αιτία της διενέργειας μίας Expansion LFS, είναι ο σπασμός των φωνητικών χορδών, ο οποίος οδηγεί τις 2 φωνητικές χορδές σε θέση προσαγωγής, σε θέση συμπλησιάσεως στην μέση γραμμή (Προσαγωγική Σπασμωδική Δυσφωνία).  Στην Προσαγωγική Σπασμωδική Δυσφωνία η θεραπεία επιλογής είναι η ενδολαρυγγική έγχυση botox. Εάν με το botox ο ασθενής δεν είναι ικανοποιημένος, τότε μία Expansion LFS θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα.   

Στην τρίτη κατηγορία των Φωνοχειρουργικών επεμβάσεων εντάσσονται οι επεμβάσεις οι οποίες έχουν ως στόχο την αύξηση της τάσεως των φωνητικών χορδών - Tensioning Laryngeal Framework Surgery (LFS), όταν κυρίως θέλουμε η φωνή να βγαίνει σε υψηλότερες συχνότητες. Μία μπάσα φωνή, δηλαδή μία φωνή χαμηλών συχνοτήτων, μπορεί να οφείλεται σε παθολογικά αίτια, όπως είναι η παράλυση του άνω λαρυγγικού νεύρου, μπορεί να είναι αποτέλεσμα ορμονοθεραπείας, δηλαδή λήψεως ανδρογόνων, ή μια μπάσα φωνή μπορεί να οδηγεί σε φυλετική δυσφορία, όπως συμβαίνει στις διαφυλετικές γυναίκες (male-to-female transexual patients), καθώς τα άτομα αυτά δυσφορούν καθώς έχουν φωνή χαμηλών συχνοτήτων (μπάσα).

Σε αυτά τα άτομα τα οποία προσπαθούν να μεταβάλλουν την φωνή τους από ανδρική σε γυναικεία, η λογοθεραπεία είναι ο πρώτος τρόπος μεταβολής της φωνής. Η λογοθεραπεία μπορεί να μεταβάλλει την φωνή από ανδρική σε γυναικεία, με την εκούσια σύσπαση κάποιων μυών. Τα άτομα αυτά θα πρέπει όταν μιλούν να μην ξεχαστούν και να χρησιμοποιούν τους αντιρροπιστικούς αυτούς μυς, οι οποίοι θα μεταβάλλουν την συχνότητα της ομιλίας των, ώστε να έχουν την επιθυμητή γυναικεία φωνή. 

Ορισμένα άτομα τα οποία θέλουν να αλλάξουν την φωνή τους από ανδρική σε γυναικεία, το καταφέρνουν εύκολα με την φωνοθεραπεία/λογοθεραπεία. Άλλα άτομα το επιτυγχάνουν, αλλά με μεγαλύτερη δυσκολία και κοπιάζοντας.

Ακόμα όμως και τα άτομα τα οποία ευχερώς, με την βοήθεια της λογοθεραπείας μπορούν να μεταβάλλουν την συχνότητα της ομιλίας των, σε κάποιες καταστάσεις τις οποίες το άτομο δεν μπορεί να προβλέψει ότι θα συμβούν, η ανδρική φωνή επανέρχεται, χωρίς το άτομο να μπορεί να το αποτρέψει. Παραδείγματος χάριν, μπορεί λόγω κοπώσεως, ή σε κάποια φυσική, αυτόματη αντίδραση του ατόμου σε κάποιο ερέθισμα, όπως ξαφνικός βήχας, γέλιο, ή εάν "στραβοκαταπιεί" και πνιγεί, το ατομο θα προσπαθήσει να καθαρίσει το ανώτερο αναπνευστικό του (throat clearing). Τότε η φωνή θα επανέλθει στην αρχική, ανδρική συχνότητα. Δηλαδή το άτομο θα πρέπει να είναι σε μια μόνιμη επιφυλακή, γιατί ανά πάσα στιγμή η φωνή μπορεί να γίνει πάλι ανδρική.

Ορισμένα άτομα τα οποία επιτυγχάνουν την γυναικεία φώνηση, μετά από λογοθεραπεία, έχουν το άγχος ότι εάν κατά την διάρκεια της φωνήσεως "ξεχαστούν" θα επανεμφανιστεί η ανδρική φωνή.

Για τα άτομα αυτά τα οποία θέλουν να αποκτήσουν γυναικεία φωνή, χωρίς να βρίσκονται μονίμως σε επιφυλακή, χωρίς να έχουν το άγχος ότι η ανδρική φωνή θα επανέλθει εάν "ξεχαστούν", ή ότι η ανδρική φωνή θα επανέλθει εάν προκύψουν αιφνίδιες καταστάσεις, όπως αυτές που περιεγράφησαν, ή ότι η ανδρική φωνή θα επανέλθει εάν κουραστούν, κάνοντας τους χειρισμούς που επιβάλλονται ώστε ένας ανδρικός λάρυγγας να παράγει γυναικεία φωνή, στα άτομα αυτά λοιπόν είναι απαραίτητη η δημιουργία γυναικείων ανατομικών χαρακτηριστικών του λάρυγγός των, μετά από μια χειρουργική επέμβαση tensioning LFS. 

Υπάρχουν και άλλες Tensioning LFS, όπως η Απεξάρθρωση της Κρικοθυρεοειδικής Αρθρώσεως και η Feminization Laryngoplasty, οι οποίες και αυτές έχουν ως τελικό αποτέλεσμα την αύξηση της τάσεως των φωνητικών χορδών ή την βράχυνση των φωνητικών χορδών, ώστε η φωνή να παράγεται σε υψηλές συχνότητες.  

Στην τέταρτη κατηγορία των Φωνοχειρουργικών επεμβάσεων εντάσσονται οι επεμβάσεις οι οποίες έχουν ως στόχο την χαλάρωση των φωνητικών χορδών - Relaxation Laryngeal Framework Surgery (LFS), οι οποίες διορθώνουν μια φωνή που βγαίνει σε υψηλές συχνότητες. Ένδειξη για Relaxation LFS έχουν οι ασθενείς με Μεταλλακτική Δυσφωνία. Πρόκειται για λειτουργική διαταραχή της φωνής, κατά την οποία η υψηλών συχνοτήτων προεφηβική φωνή σε αγόρια, αδυνατεί να μεταβεί σε χαμηλών συχνοτήτων φωνή κατά την εφηβική και ανδρική ενήλικη ζωή, παρά την λογοθεραπεία. Οι Διαφυλετικοί άνδρες (female-to-male transsexuals), στους οποίους η φωνή εξακολουθεί να παραμένει υψηλών συχνοτήτων, παρά την ορμονοθεραπεία με Τεστοστερόνη, είναι άλλη μία κατηγορία ασθενών που έχουν ένδειξη για Relaxation LFS. Ασθενείς με ατροφία των φωνητικών χορδών, με ίνωση ή με σκλήρυνση, θα οφεληθούν από μία τέτοια επέμβαση.